همه چیز درباره سرگیجه مزمن ، وزوز گوش و کاهش شنوایی و بیماری منییر
بیماری منییر یک اختلال مزمن گوش داخلی است که با دورههای مکرر سرگیجه، کاهش شنوایی متغیر، وزوز گوش (سوت گوش) و احساس پری در گوش مشخص میشود. اگرچه در مراحل اولیه، این بیماری اغلب یک گوش را درگیر میکند، اما با گذشت زمان میتواند به هر دو گوش سرایت کند.
در کلینیک شنوایی سنجی و تعادل سپهر در رشت، تشخیص و درمان این بیماری به صورت تخصصی ارائه میشود. یکی از مشکلات شایع بیماران مبتلا به منییر، سرگیجههای ناتوانکننده است که ممکن است به مرور فروکش کند، اما کاهش شنوایی اغلب به صورت دائمی باقی میماند.
این بیماری در بیش از 600,000 نفر در ایالات متحده تشخیص داده شده و هر ساله حدود 45,000 مورد جدید به این آمار اضافه میشود. همچنین معمولاً افراد بین 40 تا 60 سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اگرچه آمار دقیقی در ایران یا گیلان موجود نیست، اما تعداد افرادی که به کلینیک سرگیجه سپهر در رشت برای مشاوره و درمان مراجعه میکنند، نشاندهنده شیوع قابل توجه این بیماری در منطقه است.
بیماری منییر برای اولین بار توسط پروسپر منییر، پزشک فرانسوی، شناسایی شد و مشخص شد که علائم آن از گوش داخلی منشأ میگیرد، نه از مغز. در کلینیک شنوایی سنجی سپهر، استفاده از روشهای تشخیصی پیشرفته از جمله تست شنوایی تخصصی و بررسی فشار گوش، برای شناسایی تجمع مایع اندولنف و تشخیص صحیح این بیماری به کار گرفته میشود. این مایع اضافی که به نام هیدروپس اندولنفاتیک شناخته میشود، بر ساختارهای گوش داخلی مانند کانالهای نیمدایرهای و حلزون فشار وارد کرده و باعث بروز مشکلات تعادلی و شنوایی میشود.
علائم بیماری منییر معمولاً به صورت دورهای بروز میکند و ممکن است پس از یک دوره بهبودی، ناگهان بازگردد. در صورتی که علت تجمع مایع اندولنف شناسایی شود، این اختلال به عنوان “سندرم منییر” نامیده میشود.
علائم رایج بیماری منییر
بیماری منییر معمولاً توسط پزشک گوش، حلق و بینی (ENT) تشخیص داده میشود و از آنجایی که هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص بیماری منییر وجود ندارد، پزشکان برای تشخیص به سابقه پزشکی و علائم متعدد متکی هستند. این موارد عبارتند از:
- سرگیجه: سرگیجه، احساس چرخش خود فرد یا چرخش اتاق، علامت اصلی بیماری منییر است. حتی زمانی که فرد ساکن است، ممکن است احساس کند که همه چیز در اطراف او میچرخد. این حملات میتوانند از 20 دقیقه تا 12 ساعت طول بکشند و میتوانند به شدت ناتوانکننده باشند. سرگیجه خود به خودی و مکرر است و یک اختلال عمده در زندگی روزمره است.
- وزوز گوش (زنگ زدن در گوش): وزوز گوش یکی دیگر از علائم کلیدی است که در آن فرد مبتلا صدایی را درک میکند که وجود ندارد. در بیماری منییر، وزوز گوش اغلب به صورت صدای سوت زدن ظاهر میشود، اما همچنین میتواند مانند غرش اقیانوس یا تون فرکانس پایین به نظر برسد.
- کاهش شنوایی: بیماری منییر معمولاً باعث کاهش شنوایی یک طرفه (تأثیر بر یک گوش) میشود، اگرچه در برخی موارد میتواند در هر دو گوش رخ دهد. کاهش شنوایی معمولاً بر فرکانسهای پایین تا متوسط متمرکز است و میتواند با گذشت زمان بدتر شود و در نهایت دائمی شود.
پری گوش: این به احساس پری یا فشار در گوش اشاره دارد که میتواند باعث ناراحتی نیز شود. مانند سایر علائم، این احساس معمولاً فقط یک گوش را تحت تأثیر قرار میدهد.
علائم بیماری منییر میتوانند به صورت دورهای ظاهر و ناپدید شوند، بهطوری که ممکن است فرد در مدت کوتاهی چندین دوره حمله را تجربه کند و سپس ماهها بدون هیچ علائمی باشد.
علائم دیگر بیماری منییر میتوانند شامل موارد زیر باشند :
1. تهوع و استفراغ: حملات سرگیجه اغلب همراه با تهوع و استفراغ است که در برخی موارد به قدری شدید میشود که میتواند باعث کمآبی بدن شود. این وضعیت میتواند منجر به مشکلات دیگری مثل خشکی غشای مخاطی شود.
2. افتادن ناگهانی (بحران تومارکین): برخی از بیماران مبتلا به منییر دچار بحران تومارکین میشوند، که در آن بدون از دست دادن هوشیاری ناگهان زمین میخورند. اگرچه این علامت نادر است و تنها حدود 10 درصد از بیماران را درگیر میکند، میتواند بسیار خطرناک و نگرانکننده باشد.
3. عدم تعادل: حتی پس از پایان حملات سرگیجه، بسیاری از بیماران همچنان مشکلات تعادلی را تجربه میکنند.
4. نیستاگموس خود به خودی: این وضعیت زمانی رخ میدهد که در طول حملات سرگیجه، چشمها به سرعت از یک سمت به سمت دیگر حرکت میکنند، معمولاً در یک جهت خاص.
علل بیماری منییر
در حالی که علت دقیق بیماری منییر هنوز ناشناخته است، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این بیماری با تجمع مایع در گوش داخلی مرتبط است. این مایع اضافی باعث افزایش فشار و اختلال در عملکرد حلزون (مسئول شنوایی) و سیستم دهلیزی (مسئول تعادل) میشود. این تجمع مایع در گوش داخلی از عفونتهای گوش میانی که معمولاً ناشی از مایع در فضای گوش میانی هستند، متفاوت است.
بهعلاوه، تجمع مایع تنها عامل مشکوک نیست. برخی محققان بر این باورند که بیماری منییر ممکن است با عوامل دیگری مانند انقباض رگهای خونی، عفونتهای ویروسی، آلرژی، بیماریهای خود ایمنی یا حتی عوامل ژنتیکی در ارتباط باشد. در حالی که علت این بیماری همچنان نامشخص است، محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشد. از جمله عوامل داخلی میتوان به اختلالات سیستم ایمنی و تخلیه ضعیف مایع در گوش اشاره کرد، در حالی که عوامل خارجی شامل عفونتها و آلرژیها هستند.
محرکهای حملات منییر
عوامل خاصی در سبک زندگی میتوانند در بروز دورههای بیماری منییر موثر باشند، از جمله:
- استرس عاطفی
- خستگی
- بعضی عوامل غذایی (مانند مصرف زیاد سدیم، کافئین یا الکل)
- استرس عمومی
- مصرف بالای نمک
- الکل
- شکلات
- سیگار کشیدن
- تغییرات چرخه قاعدگی
این حملات ممکن است غیرقابل پیشبینی بوده و از نظر تعداد و شدت بسیار متفاوت باشند. در کلینیک شنوایی سنجی و تعادل سپهر در رشت، بیماران میتوانند تحت نظر متخصصان، مشاورههای لازم را در مورد عوامل محرک و راهکارهای مدیریت این بیماری دریافت کنند. توجه به این محرکها و اتخاذ تغییرات در سبک زندگی میتواند به کنترل و کاهش شدت حملات کمک کند.
تشخیص بیماری منییر
تشخیص بیماری منییر به شدت به علائم گزارششده توسط بیمار و سابقه پزشکی دقیق بستگی دارد. در کلینیک سرگیجه سپهر در رشت، تیم متخصصین از روشهای مختلف برای تأیید تشخیص و ارائه بهترین راهکارهای درمانی استفاده میکنند. آزمایشهای خاصی که برای تشخیص بیماری منییر انجام میشود، شامل موارد زیر است:
- الکترونیستاگموگرافی :(VNG) این آزمایش حرکات چشم را اندازهگیری کرده و عملکرد گوش داخلی را ارزیابی میکند.
- آدیومتری تون خالص و گفتار: با استفاده از این آزمایش، شنوایی بیمار بررسی میشود تا کاهش شنوایی در صورت وجود تأیید و مشکلات مرتبط با عصب شنیداری رد شوند.
- الکتروکوکلئوگرافی: در این آزمایش، الکترودهایی در گوش قرار داده میشود تا فعالیت الکتریکی در حلزون گوش تحت نظر قرار گیرد.
- تیمپانومتری چند فرکانسی: این آزمایش به طور سریع و غیرتهاجمی فرکانس تشدید پرده صماخ را ارزیابی میکند.
تشخیص بیماری منییر بهطور بالینی و بر اساس علائم و نشانههای بیمار انجام میشود. معمولاً یک متخصص گوش، حلق و بینی مسئول تشخیص این بیماری است. علاوه بر این، ارزیابی شنوایی به بررسی میزان کاهش شنوایی کمک کرده و معمولاً حس شنوایی یک طرفه و در ابتدا فرکانسهای پایین را تحت تأثیر قرار میدهد، که در نتایج تست شنواییسنجی مشهود است.
بهمنظور تأیید تشخیص و رد سایر بیماریها، ممکن است انجام آزمایشهای اضافی مانند تست تعادلی و اسکنهای MRI یا CT نیز ضروری باشد. در کلینیک شنوایی سنجی سپهر، این تستها بهطور دقیق انجام میشوند تا علل دیگر سرگیجه یا کاهش شنوایی حذف شده و تشخیص منییر تأیید گردد. این فرآیند به بیماران کمک میکند تا درمان مناسبتری دریافت کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
گزینه های درمانی برای بیماری منییر
در حالی که بیماری منییر درمان شناختهشدهای ندارد، چندین روش درمانی برای مدیریت علائم آن وجود دارد که میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. این روشها شامل گزینههای دارویی، تمرینات توانبخشی، تغییرات رژیم غذایی و مداخلات جراحی است.
1.داروها
داروهای تجویزی رایج شامل مکلوزین، دیازپام یا لورازپام هستند که به کاهش سرگیجه، تهوع و اضطراب کمک میکنند. همچنین ممکن است از داروهای ادرار آور برای کاهش تجمع مایع در گوش داخلی استفاده شود. آنتیهیستامینها نیز میتوانند به کاهش حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه کمک کنند.
2. تغییرات رژیم غذایی
کاهش مصرف نمک، کافئین، الکل و شکلات ممکن است به کاهش دفعات حملات کمک کند. این تغییرات میتوانند به کنترل بهتر علائم منییر کمک کنند.
3. تمرینات توانبخشی سرگیجه:
توانبخشی وستیبولار یا توانبخشی دهلیزی (Vestibular Rehabilitation Therapy – VRT) بهویژه برای بیماران مبتلا به بیماری منییر که با مشکلات تعادل و سرگیجههای مکرر مواجه هستند، بسیار مفید است. این روش شامل مجموعهای از تمرینات تخصصی است که به بهبود عملکرد سیستم وستیبولار، افزایش ثبات و کاهش علائم سرگیجه کمک میکند. تمرینات تخصصی در این فرآیند طراحی شدهاند تا به مغز کمک کنند که به تغییرات در وضعیت تعادل عادت کرده و از دیگر حسها برای جبران نقصهای وستیبولار استفاده کند. در مرکز شنوایی سنجی و سرگیجه سپهر در رشت، با ارائه این روش درمانی، بیماران میتوانند به بهبود کیفیت زندگی خود دست یابند و علائم مرتبط با بیماری منییر را بهطور موثری مدیریت کنند.
4. مداخلات جراحی
در مراحل پیشرفتهتر، ممکن است مداخلات جراحی در نظر گرفته شود، از جمله:
- جراحی کیسه اندولیمفاتیک: این روش شامل برداشتن بخشی از استخوان ماستوئید برای دسترسی و تخلیه کیسه است تا تجمع مایع کاهش یابد.
- لابیرینتکتومی: در این عمل، قسمتهایی از گوش داخلی برداشته میشود تا عملکردهای تعادل و شنوایی بهطور مؤثری از بین برود و از عوارض بیشتر جلوگیری شود.
- برش بخش عصب دهلیزی: این روش شامل برش بخشی از عصب گوش داخلی است تا حملات سرگیجه کاهش یابد.
مدیریت بیماری منییر بر مدیریت علائم حاد در حین حملات سرگیجه و استفاده از داروهای پیشگیرانه برای کاهش دفعات حملات تمرکز دارد. بهبودی پس از حمله بیماری منییر ممکن است زمان ببرد و بیماران ممکن است خستگی، تهوع مداوم و احساس عدم ثبات را تجربه کنند. هرچند بیماران اغلب بین حملات به حالت بدون علامت بازمیگردند، اما ماهیت غیرقابل پیشبینی این بیماری میتواند بار روانی و جسمی زیادی بر آنها وارد کند.
با اتخاذ رویکردی جامع شامل داروها، درمانها و گزینههای جراحی، همراه با تغییرات سبک زندگی، بیماران میتوانند تسکین پیدا کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. در کلینیک سرگیجه سپهر در رشت، تیم متخصص ما آماده است تا با ارائه خدمات متناسب با نیازهای فردی، به مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.
نتیجه گیری بیماری منییر
بیماری منییر، با علائم ناتوانکنندهای چون سرگیجه، کاهش شنوایی و وزوز گوش، یک چالش جدی برای کیفیت زندگی بیماران است. تشخیص بهموقع و مدیریت این بیماری از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا میتواند به کنترل علائم و کاهش تأثیرات منفی بر زندگی روزمره بیماران کمک کند.
در کلینیک شنوایی سنجی و تعادل سپهر در رشت، تیم متخصص با استفاده از روشهای تشخیصی پیشرفته و درمانهای متنوع، از جمله داروها، تغییرات رژیم غذایی، تمرینات توانبخشی و در موارد ضروری، مداخلات جراحی، به بیماران خدمات جامع ارائه میدهد.
علاوه بر این، آموزش و اطلاعرسانی در مورد عوامل محرک بیماری و تغییرات سبک زندگی میتواند نقش مهمی در مدیریت بهینه علائم ایفا کند. با اتخاذ رویکردی جامع و فردی، بیماران مبتلا به منییر میتوانند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش میزان حملات سرگیجه خود دست یابند. این امر نشاندهنده اهمیت همکاری بین پزشکان و بیماران در مسیر درمان و مدیریت این بیماری است.
سوالات متداول در مورد بیماری منییر
بیماری منییر چیست؟
بیماری منییر یک اختلال مزمن گوش داخلی است که با علائمی نظیر سرگیجه، وزوز گوش، کاهش شنوایی و احساس پری در گوش مشخص میشود. این بیماری معمولاً دورهای است و میتواند به طور مکرر عود کند.
علائم اصلی بیماری منییر کدامند؟
علائم رایج شامل:
– سرگیجه و احساس چرخش
– وزوز گوش (صدای زنگ یا سوت)
– کاهش شنوایی یکطرفه
– احساس پری یا فشار در گوش
چه عواملی میتوانند موجب بروز بیماری منییر شوند؟
علت دقیق بیماری منییر هنوز ناشناخته است، اما تجمع مایع در گوش داخلی و عوامل محیطی و ژنتیکی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. محرکهای خاصی مانند استرس، مصرف نمک زیاد و الکل نیز میتوانند حملات را تشدید کنند.
چگونه بیماری منییر تشخیص داده میشود؟
تشخیص معمولاً بر اساس سابقه پزشکی و علائم بیمار صورت میگیرد. آزمایشهای خاصی مانند الکترونیستاگموگرافی (VNG) و آدیومتری برای تأیید تشخیص و ارزیابی شنوایی انجام میشوند.
آیا درمان قطعی برای بیماری منییر وجود دارد؟
متأسفانه، درمان قطعی برای بیماری منییر وجود ندارد. با این حال، روشهای مختلفی برای مدیریت علائم مانند داروها، تغییرات رژیم غذایی و توانبخشی وجود دارد. در مراحل پیشرفتهتر، مداخلات جراحی نیز ممکن است در نظر گرفته شود.
چگونه میتوانم علائم بیماری منییر را مدیریت کنم؟
توجه به عوامل محرک، تغییرات در رژیم غذایی (کاهش مصرف نمک، الکل و کافئین) و انجام تمرینات توانبخشی میتواند به کنترل علائم کمک کند. همچنین، پیگیری منظم با پزشک و استفاده از داروهای تجویزی میتواند در مدیریت این بیماری موثر باشد.
آیا بیماری منییر قابل انتقال است؟
خیر، بیماری منییر یک اختلال فردی است و به دیگران منتقل نمیشود. اما برخی از عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
آیا میتوانم زندگی عادی خود را با بیماری منییر ادامه دهم؟
بله، با مدیریت صحیح و پیگیری درمانهای مناسب، بسیاری از بیماران قادرند به زندگی عادی خود ادامه دهند. مشاوره و حمایتهای پزشکی میتواند به بیماران کمک کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.