اگر دچار سرگیجه ناگهانی شدیم ، چه کاری باید انجام دهیم ؟

سرگیجه ناگهانی یکی از مشکلات شایع پزشکی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این وضعیت ممکن است ناشی از مشکلات گوش داخلی مانند سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV)، بیماری منییر یا نوریت وستیبولار باشد که در کلینیک شنوایی‌سنجی سپهر در رشت قابل تشخیص و درمان است.

سرگیجه معمولاً با احساس چرخش، عدم تعادل، سبکی سر یا حتی از دست دادن هوشیاری موقت همراه است و می‌تواند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

برخی از افراد هنگام ایستادن سریع از حالت نشسته یا تغییر وضعیت سر دچار سرگیجه می‌شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است این حالت را در اثر بیماری‌های قلبی و عروقی، افت فشار خون یا کمبود ویتامین B12 و آهن تجربه کنند.

افرادی که دچار سرگیجه‌های مداوم هستند، ممکن است نیاز به بررسی دقیق پزشکی و انجام تست‌های تعادل و نوار گوش داشته باشند. در کلینیک تعادل سپهر در رشت، امکان بررسی علل سرگیجه و انجام آزمایش‌های مرتبط با تعادل و عملکرد گوش داخلی فراهم است.

سرگیجه ناگهانی می‌تواند یک مشکل گذرا و موقت باشد یا در برخی موارد، نشانه‌ای از یک بیماری جدی مانند سکته مغزی، میگرن وستیبولار یا مشکلات سیستم عصبی مرکزی باشد. افرادی که دچار سرگیجه‌های شدید و مکرر می‌شوند، باید برای بررسی علت سرگیجه و انجام تست‌های تشخیصی مانند ویدئونیستاگموگرافی (VNG) و تست‌های شنوایی‌سنجی به یک متخصص سرگیجه در رشت مراجعه کنند.

در این مقاله، ما به‌طور جامع به بررسی علل سرگیجه ناگهانی ، انواع سرگیجه محیطی و مرکزی، روش‌های درمانی مانند مانور اپلی، تکنیک‌های توانبخشی وستیبولار و راهکارهای پیشگیری از سرگیجه خواهیم پرداخت. اگر در رشت زندگی می‌کنید و به دنبال درمان سرگیجه هستید، می‌توانید به مرکز تخصصی شنوایی و تعادل سپهر در رشت مراجعه کنید تا تحت بررسی‌های دقیق و درمان‌های تخصصی قرار بگیرید.

سرگیجه ناگهانی چیست؟

سرگیجه یک وضعیت ناتوان‌کننده است که می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند. این احساس ممکن است ناگهانی بروز کند و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر باشد. برخی از افراد تنها یک‌بار در طول زندگی خود این حالت را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به‌طور مداوم با این مشکل مواجه هستند.

سرگیجه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. سرگیجه محیطی (Peripheral Vertigo)

سرگیجه محیطی ناشی از مشکلاتی در گوش داخلی است، زیرا گوش داخلی نقش مهمی در حفظ تعادل بدن دارد. در صورت وجود هرگونه اختلال در این ناحیه، مغز اطلاعات صحیحی درباره موقعیت بدن دریافت نمی‌کند و در نتیجه، فرد دچار سرگیجه می‌شود. این نوع سرگیجه معمولاً با حرکت سر تشدید می‌شود و ممکن است با علائمی مانند تهوع، استفراغ و عدم تعادل همراه باشد.

سرگیجه محیطی معمولاً کوتاه‌مدت است، اما شدت آن می‌تواند بسیار زیاد باشد. برخی از مهم‌ترین دلایل این نوع سرگیجه عبارتند از:

• سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV): رایج‌ترین نوع سرگیجه محیطی که به دلیل جابه‌جایی کریستال‌های کلسیمی در گوش داخلی ایجاد می‌شود. این وضعیت معمولاً هنگام تغییر ناگهانی موقعیت سر رخ می‌دهد و ممکن است تنها چند ثانیه طول بکشد.
• بیماری منییر: یک اختلال گوش داخلی که باعث افزایش فشار مایع درون گوش شده و منجر به سرگیجه‌های شدید، کاهش شنوایی و وزوز گوش می‌شود.
• نوریت وستیبولار: التهاب عصب وستیبولار که اطلاعات تعادل را از گوش داخلی به مغز ارسال می‌کند. این التهاب معمولاً به دنبال یک عفونت ویروسی رخ می‌دهد و باعث سرگیجه ناگهانی و شدید می‌شود.

2. سرگیجه مرکزی (Central Vertigo)

سرگیجه مرکزی ناشی از مشکلاتی در مغز یا سیستم عصبی مرکزی است. برخلاف سرگیجه محیطی که معمولاً ناگهانی و کوتاه‌مدت است، سرگیجه مرکزی معمولاً طولانی‌مدت بوده و شدت آن ممکن است متغیر باشد. علل مختلفی برای این نوع سرگیجه وجود دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• سکته مغزی: یکی از علائم سکته مغزی، سرگیجه ناگهانی و شدید است که معمولاً با ضعف یک طرف بدن، مشکلات گفتاری و تاری دید همراه است.
• تومورهای مغزی: برخی تومورها ممکن است به بخشی از مغز که مسئول تعادل است فشار وارد کنند و باعث سرگیجه شوند.
• میگرن وستیبولار: در برخی افراد، میگرن می‌تواند همراه با سرگیجه‌های مداوم باشد که چند ساعت تا چند روز ادامه دارد.

علل سرگیجه ناگهانی

سرگیجه می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد. برخی از مهم‌ترین علل این وضعیت عبارتند از:

1. مشکلات گوش داخلی

ساختار پیچیده گوش داخلی مسئول حفظ تعادل بدن است. هرگونه اختلال در عملکرد این بخش می‌تواند باعث ارسال اطلاعات اشتباه به مغز شود و در نتیجه، فرد دچار سرگیجه شود. بیماری‌هایی مانند سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم (BPPV)، بیماری منییر و التهاب عصب وستیبولار می‌توانند باعث سرگیجه شوند.

2. افت فشار خون

افت ناگهانی فشار خون، مخصوصاً هنگام ایستادن ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده، می‌تواند باعث کاهش خون‌رسانی به مغز و ایجاد سرگیجه شود. این وضعیت بیشتر در افراد مسن، بیماران مبتلا به دیابت و کسانی که داروهای کاهش فشار خون مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد.

3. کم‌آبی بدن و سوءتغذیه

کمبود آب بدن می‌تواند باعث کاهش فشار خون و اختلال در اکسیژن‌رسانی به مغز شود. کمبود مواد مغذی مهم مانند ویتامین B12، آهن و منیزیم نیز می‌تواند باعث سرگیجه و ضعف عمومی شود.

4. بیماری‌های قلبی و عروقی

مشکلاتی مانند نارسایی قلبی، تنگی عروق و آریتمی‌های قلبی می‌توانند باعث کاهش جریان خون به مغز شده و منجر به سرگیجه شوند. در این موارد، سرگیجه معمولاً با علائمی مانند تپش قلب، درد قفسه سینه و ضعف عمومی همراه است.

5. استرس و اضطراب

استرس شدید، حملات پانیک و اضطراب می‌توانند باعث بروز سرگیجه شوند. در چنین شرایطی، سرگیجه معمولاً همراه با تپش قلب، تعریق و احساس نگرانی شدید است.

اقدامات فوری هنگام سرگیجه ناگهانی

1. حفظ آرامش

اضطراب و استرس می‌توانند علائم سرگیجه را بدتر کنند. بهتر است آرام بمانید و نفس عمیق بکشید تا احساس بهتری داشته باشید.

2. نشستن یا دراز کشیدن

به‌محض احساس سرگیجه، بنشینید یا دراز بکشید. اگر دراز کشیدید، پاهای خود را بالا بگیرید تا خون‌رسانی به مغز افزایش یابد.

3. نوشیدن آب

اگر دچار کم‌آبی شده‌اید، نوشیدن یک لیوان آب می‌تواند کمک کند. کم‌آبی یکی از دلایل رایج سرگیجه است.

4. پرهیز از حرکات ناگهانی

حرکات سریع سر می‌توانند سرگیجه را تشدید کنند. سعی کنید از تغییرات ناگهانی وضعیت بدن خودداری کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سرگیجه شما:

• بیش از چند روز ادامه پیدا کند.
• با علائم دیگری مانند سردرد شدید، ضعف یا بی‌حسی همراه باشد.
• به‌طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص رخ دهد.
• با از دست دادن هوشیاری همراه باشد.

در این صورت، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری سرگیجه ناگهانی

سرگیجه ناگهانی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از مشکلات جزئی مانند کم‌آبی گرفته تا بیماری‌های جدی‌تر مانند مشکلات قلبی یا عصبی. با شناخت علل، روش‌های درمانی و اقدامات لازم هنگام بروز سرگیجه، می‌توان این مشکل را کنترل کرده و از عوارض آن جلوگیری کرد. در صورتی که سرگیجه مداوم باشد یا همراه با علائم خطرناک دیگری باشد، باید حتماً بررسی پزشکی انجام شود.

سوالات متداول سرگیجه ناگهانی