سرگیجه چیست ؟
سرگیجه احساس حرکت یا چرخش است که اغلب به عنوان احساس چرخش خود فرد یا تکان خوردن محیط اطراف توصیف میشود، حتی زمانی که فرد کاملاً ساکن است. این احساس گیجکننده میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و ممکن است فعالیتهای روزانه را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.
این احساس ممکن است همراه با حالت تهوع، تعریق، و عدم تعادل باشد. نکته قابل توجه این است که سرگیجه به خودی خود یک بیماری نیست بلکه میتواند علامت مشکلات مختلف زمینه ای است.
مکانیسم تعادل
بدن انسان به یک سیستم تعادل پیچیده متکی است که در کنار سیستمهای بینایی و اسکلتی برای حفظ جهتگیری و تعادل کار میکند. سیگنالهای بصری ارسال شده به مغز اطلاعاتی در مورد موقعیت بدن نسبت به محیط اطراف آن ارائه میدهند. مغز این سیگنالها را پردازش میکند و آنها را با دادههای سیستم دهلیزی (واقع در گوش داخلی)، سیستم بینایی و سیستم اسکلتی مقایسه میکند. این ادغام به مغز اجازه میدهد تا محیط را به درستی درک کند و تعادل را حفظ کند.
سیستم دهلیزی، که در گوش داخلی قرار دارد، نقش مهمی در این فرآیند ایفا میکند. این سیستم شامل ساختارهایی مانند ساکول، اتریکول و سه مجرای نیمدایره است. این اجزا دستگاه دهلیزی را تشکیل میدهند که به مغز کمک میکند تا تعادل، جهتگیری فضایی و تشخیص حرکت را حفظ کند.
ساکول و اتریکول مسئول جهتگیری عمودی هستند، در حالی که مجاری نیمدایره حرکت چرخشی را از طریق حرکت مایعی به نام اندولنف تشخیص میدهند. با حرکت اندولنف، گیرندههای حسی در مجاری تحریک میشوند و سیگنال های عصبی را در مورد حرکت سر به مغز ارسال میکنند. برای تفسیر صحیح، مغز به سیگنال متقارن از هر دو طرف سر متکی است.
سرگیجه یکی از مشکلات شایع است که ممکن است به دلیل اختلالات مختلفی در سیستم شنوایی یا تعادل ایجاد شود. در کلینیک شنوایی سنجی و تعادل سپهر در رشت، ما تخصص و تجربه لازم را برای تشخیص و درمان انواع سرگیجه داریم
بنابراین به صورت خلاصه تعادل بدن ناشی از سه سیستم میباشد :
- سیستم وستیبولار (گوش داخلی): در گوش داخلی ما، بخشی به نام سیستم وستیبولار وجود دارد که شامل سه کانال نیمدایرهای و دو اتولیتیک (اتریکول و ساکول) است. این سیستم اطلاعات مربوط به حرکت و موقعیت سر را به مغز میفرستد.
- چشم ها: چشمان ما اطلاعات بصری مربوط به محیط اطراف را به مغز ارسال میکنند و به مغز کمک میکنند تا موقعیت بدن در فضا را تعیین کند.
- سیستم حس عمقی (Proprioception): این سیستم از حسگرهای موجود در عضلات و مفاصل استفاده میکند تا موقعیت و حرکت بدن را تعیین کند.
در نهایت مغز این اطلاعات را از سیستم وستیبولار، چشمها، و حس عمقی دریافت میکند و با استفاده از آنها وضعیت تعادل بدن را حفظ میکند.
انواع سرگیجه
سرگیجه چیست را میتوان به دو نوع اصلی تقسیم کرد: سرگیجه محیطی و سرگیجه مرکزی.
سرگیجه محیطی
سرگیجه محیطی شامل اختلالات در گوش داخلی یا عصب دهلیزی است که رایج ترین اختلالاتی که باعث سرگیجه های محیطی میشوند شامل موارد زیر هستند.
• نوریت دهلیزی: التهاب عصب وستیبولار (عصب تعادلی) که باعث سرگیجه شدید ناگهانی و بدون علائم شنوایی میشود.
• لابیرینتیت: التهاب لابیرنت، ساختاری در گوش داخلی که ممکن است شامل عصب دهلیزی نیز باشد. این بیماری معمولاً منشأ ویروسی دارد.
• بیماری منییر: با افزایش فشار مایعات گوش داخلی مشخص میشود و منجر به حملات سرگیجه میشود.
• سرگیجه وضعیتی خوش خیم حرکتی (BPPV): شایعترین نوع سرگیجه است که به علت جابجایی ذرات کریستالی در یکی از کانالهای نیمدایرهای گوش داخلی رخ میدهد.
سرگیجه مرکزی
دلایل سرگیجه مرکزی ناشی از مشکلات در مغز، به ویژه در ساقه مغز یا مخچه است. برخلاف سرگیجه محیطی که از گوش داخلی نشأت میگیرد، سرگیجه مرکزی ناشی از اختلالات در پردازش اطلاعات مربوط به تعادل توسط مغز است و زمانی رخ میدهد که مشکلی در مغز وجود دارد، مانند سکته مغزی یا آسیب، که بر مناطقی تأثیر میگذارد که مسئول تعادل هستند.
اگر به دنبال تشخیص دقیق و درمان مؤثر سرگیجه و مشکلات شنوایی هستید، با کلینیک شنوایی سنجی سپهر در رشت تماس بگیرید. متخصصین ما پس از انجام معاینات دقیق و آزمایشات تخصصی، مشکلات سرگیجه و عدم تعادل شما را درمان میکنند.
سوالات متداول سرگیجه :
1- سرگیجه چیست و چه علائمی دارد؟
سرگیجه یک حس ناپایداری است که ممکن است به صورت احساس چرخش یا عدم تعادل بروز کند. علائم معمول شامل احساس چرخش، گیجی، ناتوانی در حفظ تعادل و حتی حالت تهوع میشود.
2- چه عواملی میتوانند باعث سرگیجه شوند؟
علل شایع سرگیجه شامل اختلالات گوش داخلی، تکان خوردن مایع گوش، مشکلات تعادلی، میگرن، و در برخی موارد، مشکلات قلبی یا عصبی هستند. تشخیص دقیق نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
3- چگونه سرگیجه تشخیص داده میشود؟
تشخیص سرگیجه معمولاً از طریق معاینه پزشکی، تستهای شنوایی و تعادلی، و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار انجام میشود. در کلینیک شنوایی سنجی سپهر رشت، ما از ابزارهای پیشرفته برای تشخیص و بررسی دقیق استفاده میکنیم.
4- درمان سرگیجه چگونه است؟
درمان سرگیجه به علت آن بستگی دارد. ممکن است شامل دارو، تمرینات تعادلی، یا درمانهای فیزیکی باشد. در کلینیک شنوایی و تعادل سپهر، ما برنامههای درمانی متناسب با نیازهای خاص هر بیمار ارائه میدهیم.
5- چه زمان باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر سرگیجه شما به طور مکرر تکرار میشود، شدت آن بالا است، یا با علائم دیگری مانند درد قفسه سینه یا اختلال در بینایی همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر سرگیجه تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما دارد، مشاوره پزشکی ضروری است.
6- آیا سرگیجه میتواند علامت بیماریهای جدیتری باشد؟
بله، سرگیجه میتواند علامت بیماریهای جدیتری مانند اختلالات عصبی یا مشکلات قلبی باشد. برای تشخیص صحیح و درمان مؤثر، باید با پزشک مشورت کنید و از خدمات تخصصی استفاده کنید.
7- خدمات کلینیک شنوایی سنجی سپهر شامل چه مواردی است؟
کلینیک شنوایی سنجی و تعادل سپهر در رشت خدماتی از جمله ارزیابی شنوایی، تشخیص مشکلات تعادلی، درمان سرگیجه، و مشاورههای تخصصی سمعک ارائه میدهد. تیم ما با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنیکهای مدرن به درمان و بهبود مشکلات بیماران کمک میکند.
8- آیا درمان سرگیجه نیاز به جراحی دارد؟
اکثر موارد سرگیجه با درمانهای غیرجراحی مانند دارو و تمرینات درمانی قابل کنترل است. در موارد نادر، اگر سرگیجه ناشی از مشکلات جدیتر باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. کلینیک شنوایی سنجی سپهر به شما کمک میکند تا گزینههای درمانی مناسب را بررسی کنید.
